Bugün birçok araştırmacının uğrak yeri Tomtom Mahallesi’ndeki ANAMED Kütüphanesi’ne benim yolum henüz acemi bir kütüphaneci olmadan önce, Boğaziçi Üniversitesi’nde Bizans Tarihi üzerine yüksek lisans yaparken düştü. Üniversitenin kütüphanesi yeterince kaynağa sahipti; lakin yeni çıkmış kitapları ya da belli konularda kitapları bulmakta zorlanıyordum. ARIT, Arnavutköy’de, evimin dibindeydi ama benim için fazla sessiz sakin bir yerdi (çalış, çalış nereye kadar?). İstanbul Araştırmaları Enstitüsü’nü ise utanarak söylüyorum ki biraz geç keşfettim (ANAMED Kütüphanesi’ne dadandıktan sonra). İstiklal Caddesi’nde konferansları beklerken sıcak, rahat koltuklarda ders çalışabileceğim, asistanlığını yaptığım HIST 105-106 derslerinin hazırlık notlarını çalışabileceğim, arada da tabiri caizse “goygoy yapabileceğim” bir kütüphane ararken çıktı karşıma ANAMED Kütüphanesi. Tabi ki şartlarım uygun olduğu için sağ olsun eski kütüphanecimiz Akın (Özarslantürk) beni hemen üye yaptı (sonra da bin pişman olmuştur herhalde bitmek bilmeyen isteklerim yüzünden, siz siz olun bana uymayın efendim…) ve benim ANAMED Kütüphanesi ile olan gönül bağım böyle son derece pragmatik sebeplerle başlamış oldu.
Zamanla kütüphaneyi gerçek “kutsal” akademik amaçlarla (yazamadığım tezime selam ederim) ve kitaplarından faydalandığım bir “kütüphane” olarak kullanmaya başladım. A. Kazhdan, J. Haldon, S. Mitchell, T. Gregory, P. Brown, Averil Cameron, David Talbot Rice, Dimitri Obolensky, Donald Nicol John Meyendorff, Margaret Mullett, Liz James, Nikolaos Oikonomides, Peter Charanis, Robert Browning, Speros Vryonis, Steven Runciman, Walter Kaegi, Wolfgang Müller, Paul Magdalino, Anthony Bryer, Judith Herrin, Andrew Dalby, Henry Maguire, Lynda Garland, Barbara Hill gibi birçok tarihçinin (ismini unuttuklarım umarım gece rüyalarıma girmez ve bunun hesabını sormazlar benden) kitaplarını bulabiliyordum burada çünkü burası bir alan kütüphanesiydi. Özellikle Anna Muthesius’un kitaplarını (tekstil çalışanların çok iyi bildiği bir isimdir kendileri) burada bulmam beni buraya adeta bağladı, kütüphanenin müdavimi haline getirdi.
Hayatın bana hazırladığı ve hayatımı değiştiren küçük sürprizle müdavimi olduğum kütüphanede artık bir kullanıcı olarak kırmızı koltuklarda değil, kütüphaneci olarak “daha konforlu” siyah koltukta oturuyorum. Kütüphaneye alınabilecek ve koleksiyonda mutlaka olması gereken Bizans kitaplarını araştırıp, kütüphanenin koleksiyonunu zenginleştirmekle uğraşıyorum, kütüphanede mutlaka olması gereken kitapları buluyorum ve bundan inanılmaz keyif alıyorum. Hal böyle olunca acaba Bizansperver araştırmacılar ve tarihçiler hangi kitaplarımızı kurcalamış diye merak ettim ve bu kitapları sevgili kullanıcılarımız için yemedim içmedim listeledim. İşte kütüphanemizden en çok ödünç alınan Bizans tarihi kitapları (parantez içinde kitapların ödünç alınma sayıları var):
- The Oxford dictionary of Byzantium / Alexander P. Kazhdan, editor in chief ; Alice-Mary Talbot, executive editor ; Anthony Cutler, editor for art history ; Timothy E. Gregory, editor for archaeology and historical geography ; Nancy P. Sevcenko, associate editor (15). RCAC.REF/DF521 .O93 1991
- A Byzantine settlement in Cappadocia / Robert Ousterhout (8). RCAC/DS156.C3 Q77 2005
- Urban and religious spaces in late antiquity and early Byzantium / Jean-Michel Spieser (8). BR115.C45 S65 2001
- Materials analysis of Byzantine pottery / edited by Henry Maguire (7). RCAC/CC79.5.P6 M38 1997
- The architecture of the Kariye Camii in Istanbul / Robert G. Ousterhout (7). RCAC/NA5870.K3 O9 1987
- Visualisierungen von Herrschaft : frühmittelalterliche Residenzen : Gestalt und Zeremoniell : internationales Kolloquium 3./4. Juni 2004 in Istanbul / herausgegeben von Franz Alto Bauer (7). RCAC/DF531 .V57 2006
- The Byzantines / Averil Cameron (6). RCAC/DF552 .C36 2006
- The Byzantine aristocracy and its military function / Jean-Claude Cheynet (6). DF543 .C47 2006
- Art of empire : painting and architecture of the Byzantine periphery : a comparative study of four provinces / Annabel Jane Wharton (6). N6250 .W47 1988
- Byzantium in the iconoclast era, c. 680-850 : a history / Leslie Brubaker and John Haldon (6). BR238 .B78 2011
- Kapitellplastik Konstantinopels vom 4. bis 6. Jahrhundert n. Chr. : mit einem Beitrag zur Untersuchung des ionischen Kämpferkapitells / von Thomas Zollt (6). RCAC/NA2870 .Z65 1994
- A temple for Byzantium : the discovery and excavation of Anicia Juliana’s palace-church in Istanbul / Martin Harrison ; with a foreword by Sir Steven Runciman (5). RCAC/NA5870.C48 H37 1989
- Architecture and ritual in the churches of Constantinople : ninth to fifteenth centuries / Vasileios Marinis, Assistant Professor of Christian Art and Architecture, The Institute of Sacred Music, Yale University (5). NA2543.S6 M359 2014
- New Constantines : the rhythm of imperial renewal in Byzantium, 4th-13th centuries : papers from the Twenty-sixth Spring Symposium of Byzantine Studies, St Andrews, March 1992 / edited by Paul Magdalino (5). DF552 .S68 1992
- The von Post Collection of Cypriote late Byzantine glazed pottery / by Elisabeth Piltz (5). RCAC/NK4146.C9 P550 1996
- Bibliographie analytique sur la céramique Byzantine a Glaçure : un nouvel outil de travail / Véronique François (5). RCAC/Z6207.B9 F73 1997
- Glasierte byzantinische Keramik aus der Türkei / Beate Böhlendorf-Arslan (5). RCAC/NK3873 .B64 2004
- Byzantine infantryman : Eastern Roman empire c.900-1204 / Timothy Dawson ; illustrated by Angus McBride (5). DF543 .D38 2007
- Byzantium, Eastern Christendom and Islam : art at the crossroads of the medieval Mediterranean / Lucy-Anne Hunt (5). N5345 .H86 1998
- Approaches to Byzantine architecture and its decoration : studies in honor of Slobodan Ćurčić / edited by Mark J. Johnson, Robert Ousterhout, and Amy Papalexandrou (5). NA370 .A67 2012
- A synopsis of Byzantine history, 811-1057 / John Skylitzes ; translated by John Wortley (5). DF553 .S36 2010
- Catalogue of the Byzantine and early medieval antiquities in the Dumbarton Oaks collection (4). NK715 .D84 2005
- Change in Byzantine culture in the eleventh and twelfth centuries (4). RCAC/DF601 .K39 1990
- Master builders of Byzantium / Robert Ousterhout (4). NA370 .O97 2008
- Constantinople during the era of Mohammed the Conqueror, 1453-1481 : maps-explanations-indices / Ali Saim Ülgen (4). RCAC/DR730 .U44 1939
- The Byzantine lady : ten portraits : 1250-1500 / Donald M. Nicol (4). RCAC/DF633.3 .N53 1994
- The Palgrave atlas of Byzantine history / John Haldon (4). RCAC//DF552 .H35 2005
- Europa im XV. Jahrhundert von Byzantinern gesehen (4). RCAC/D117 .E97 1954
- İstanbul’un tarihsel topografyası : 17. yüzyıl başlarına kadar Byzantion – Konstantinopolis – İstanbul / Wolfgang Müller-Wiener, Renate ve Schiele’nin işbirliği, Nezih Fıratlı’nın katkısıyla ; çeviren Ülker Sayın (4). RCAC/NA1370 .M8520 2007
- The icons of their bodies : saints and their images in Byzantium / Henry Maguire (4). RCAC/N8189.B9 M34 1996
- Les trésors monétaires byzantins des Balkans et d’Asie Mineure (491-713) / par Cécile Morrisson, Vladislav Popović et Vujadin Ivanišević ; avec la collaboration de Pascal Culerrier … [et al.] ; assistés de Mina Galani-Krikou et de Yorka Nikolaou (4). RCAC/CJ1289.B35 M67 2006
- Byzantine slavery and the Mediterranean world / Youval Rotman ; translated by Jane Marie Todd (4). RCAC/HT865 .R6713 2009
- Bizans döneminde Ephesos/ edited by Sabine Ladstätter, Falko Daim (4). RCAC/DF261.E5 B5920 2011
- Mélanges Jean-Pierre Sodini (4). N6250 .M4 2005
Listede de görüldüğü gibi tarih öğreniminde üzerinde çok durulan, altı kalın uçlu kalemlerle çizilen birincil kaynaklar kullanıcılarımız tarafından pek tercih edilmezken; ikincil kaynaklar, mimarlık ve sanat tarihi ile ilgili olan kitaplar müdavimlerin gözbebeği olmuş durumda.
Bizans tarihi alanında, içlerinde politika, ekonomi, sosyal cinsiyet, yemek, kültür, din, diplomasi, edebiyat ve daha nice tarih alt disiplinlerindeki yayınları barındıran Steven Runciman, Jacques Lefort, Slobodan ĆurčiĆ, Eunice Dauterman Maguire & Henry Maguire, Anthony Bryer özel koleksiyonlarına sahip ANAMED Kütüphanesi, koleksiyonunu geliştirmek için müdavimlerin kitap önerilerini bekliyor. Yalnız naçizane bir şartımız var kütüphane ahalisi olarak; lütfen aldığınız kitapları rafa yerleştirmeyin, masada bırakın (evet korkmayın bırakın), sonra bulamıyoruz kitapları, istatistiklerini de alamıyoruz, üzülüyoruz, üzmeyin bizi…
1. Didem Madak, “Büyümüş Çocuk Şiiri,” Pulbiber mahallesi, (İstanbul : Metis Yayınları, 2013), s. 13-14.