ANAMED ve Tarih Vakfı’nın birlikte düzenlediği “Türkiye’de Sosyal ve Beşeri Bilim Disiplinlerinin 100 Yılına Bakış” serisinin beşinci bölümünde Nilgün Çelebi ve Alim Arlı sosyoloji disiplininin Türkiye akademisindeki seyrine odaklanacaklar. Konuşmanın ilk bölümünde Alim Arlı sosyolojinin Türkiye’nin üniversite örgütlenmesi içindeki kurumsal tarihini kürsü, bölüm ve anabilim dalları üzerinden masaya yatıracak. Disiplinin tarihini, kurumsallaşmasında yaşanan önemli “kriz” anları üzerinden 1900’lerin başından 1950’lere, 1950’lerden 1980’lere ve 1980 sonrasından günümüze kadar üç dönem altında ele alırken, çeşitli sosyolojik yaklaşımların rekabet ve çatışma dinamiklerine odaklanacak. Bu noktada, Humboldtçu “kürsü” sisteminden 1950 sonrasında Amerikan “bölüm” sistemine geçişin disiplinin gelişimi üzerindeki etkilerini de tartışacak. Konuşmanın ikinci bölümünde ise Nilgün Çelebi sosyolojinin Türkiye’deki yolculuğuna panoramik bir bakış sunacak, disiplinin tarihinin günümüze bıraktığı mirası değerlendirecek. Akademik disiplinin eğitim ayağına da vurgu yapacak olan Çelebi, mevcut sosyoloji öğretim yöntemlerinin disiplinin kendisine ve yetiştirilen sosyolog adaylarına nasıl bir yönelim kazandırdığını ve hangi açılardan yetersiz kaldığını tartışacak. Son olarak, dünyadaki ve Türkiye’deki sosyolojinin akademi ve akademi-dışındaki pozisyon, rol ve statüsünün güçlenmesi adına nelere öncelik verilmesi gerektiği konusundaki önerilerini paylaşacak.
Nilgün Çelebi
Nilgün Çelebi, Hacettepe Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nden 1973’te lisans, 1975’te yüksek lisans ve 1980’de doktora diplomalarını aldı. Ayrıca, 1975 yılında Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü’nden (TODAİE) kamu yönetimi uzmanlığı diploması aldı. Akademiden önce Köy İşleri Bakanlığı ve 19 Mayıs Gençlik ve Spor Akademisi’nde uzman olarak çalıştı. 1977 yılında Ege Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde asistan olarak başladığı akademik kariyeri, 1983’te doktora sonrası araştırma için gittiği Sussex Üniversitesi’nde devam etti. Ülkeye dönüşte Selçuk Üniversitesi (1985–90), Ankara Üniversitesi (1990–2003), Muğla Üniversitesi (2003–2007) ve Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi’nde (2007–2009) Sosyoloji Bölümlerinde öğretim üyesi ve idareci olarak çalıştı. 2009’da Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’ne geçerek oradan emekli oldu. Çelebi’nin sosyal teori ve metodoloji alanlarında çok sayıda kitap, makale ve yazıları bulunmaktadır.
Alim Arlı
Ankara Üniversitesi DTCF Sosyoloji Bölümü’nde lisans ve yüksek lisans diplomalarını alan Alim Arlı, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde de doktorasını tamamladı. Halen Marmara Üniversitesi’nde Orta Doğu Sosyolojisi ve Antropolojisi Anabilim Dalı’nda öğretim üyesi olarak çalışmaktadır. İlgilendiği konular bilgi, bilim ve yükseköğretim sosyolojisi, kentsel dönüşüm ve kentsel yoksulluk ile çağdaş sosyal teoridir.
