“Nem ve Toplum: Batı Anadolu’da 8.500 Yıllık İklim Tarihi” projesi, kuzeybatı Anadolu’daki Barcın Höyük (Neolitik Çağ’dan Erken Tunç Çağı’na kadar), iç batı Anadolu’daki Kaymakçı (Orta Tunç Çağı’ndan Geç Tunç Çağı’na kadar) ve Ege kıyısındaki Pergamon (Orta Tunç Çağı’ndan Osmanlı dönemine kadar) arkeolojik alanlarındaki kömürleşmiş odun ve tohumların yanı sıra hayvan kemikleri ve diğer organik materyallerden elde edilen kararlı karbon izotoplarının analizini, tarihsel iklim dönemlerindeki nem veya kuraklığı yeniden inşa etmek için kullanıyor. Bu şekilde, bugüne kadar tarihsel iklim gelişimi hakkında yalnızca sınırlı bilgiye sahip olunan kuzeybatı Anadolu’nun farklı coğrafyalarındaki iklim değişiklikleri ve bunların etkilerine dair kanıtlar belgelenecek, analiz edilecek ve yorumlanacaktır. Örnek çalışma alanlarının seçimi, Kuzeybatı Anadolu’daki bölgesel çevresel değişimin kanıtlarını ve insan topluluklarının buna karşılık gelen tepkilerini uzun süreli fenomenler olarak keşfetmeyi mümkün kılmaktadır. Bu, özellikle tarımsal hayvancılık yönetim sistemlerinin adaptasyonlarıyla ilgilidir, bu nedenle hayvan kemikleri de araştırmaya dahil edilmiştir. Üçüncü adımda, özellikle Osmanlı dönemine ait yazılı kaynaklar, iklim değişikliği ve sosyal adaptasyon arasındaki bağlantıların kanıtı olarak değerlendirilecektir. Proje, arkeoloji ve tarihin yanı sıra doğa bilimlerini de kapsayacak şekilde disiplinler arası olarak tasarlanmıştır.
Tarihi toplulukların iklim değişikliğine verdikleri tepkilerin ve 8.500 yıllık bir süre boyunca kriz durumlarıyla başa çıkmadaki göreceli başarılarının (ve başarısızlıklarının) daha iyi anlaşılması, aynı zamanda günümüzde benzer zorluklarla karşılaşan modern topluluklar için ipuçları ve öneriler sağlayabilir. Örneğin, Antroposen’de iklim değişikliğinin etkilerinin, kendine özgü doğal koşullar nedeniyle Türkiye’de özellikle belirgin olması muhtemeldir ve bu da tarihsel insan-çevre etkileşimlerini incelemenin bu alan için önemini bir kez daha vurgulamaktadır.
Proje, DAI İstanbul Departmanı’nın Groundcheck projesi kapsamında, sadece gerekli laboratuvar kapasitesine sahip olmakla kalmayıp aynı zamanda Groundcheck projesi “Nem ve Toplum” ile ilgili konularda özel burslar içeren uluslararası düzeyde kurulmuş bir araştırma destek programına sahip olan Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi ile işbirliği ile yürütülmüştür.
Proje üyeleri ve ortakları
Felix Pirson (Proje Yönetimi, DAI İstanbul)
Ch. Roosevelt (ANAMED – Koç Üniversitesi İstanbu) işbirliğiyle
Ch. Luke ve R. Özbal (Koç Üniversitesi İstanbul)
Barcın Höyük kazı projesi (Türkiye’deki Hollanda Enstitüsü)
Bursiyerler:
Ceren Çilingir (Arkeobotanik)
Benjamin T. Irvine (Biyoarkeoloji)