Nazlı’nın Defteri, Osman Hamdi Bey’in Çevresi

Tarih: 30 Nisan 2014 – 10 Temmuz 2014 
Yer: ANAMED Galeri
Ziyaretçi Saatleri: Salı-Cumartesi 10:00-18:30, Pazar 12:00-18:30
Küratör: Edhem Eldem
Sergi Tasarımı: PATTU Cem Kozar, Işıl Ünal

Nazlı’nın Defteri, İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin kurucusu olarak da tanınan Osman Hamdi Bey’in en küçük kızı Nazlı Hamdi’nin 1907-1911 yılları arasında tuttuğu misafir defterini merkeze alıyor. Osman Hamdi Bey’in dostları ile aile fertlerinin yazı ve anılarının bulunduğu defter, 1907-1911 yılları arasındaki döneme ışık tutan bir belge niteliği taşıyor. Servet-i Fünun yayıncısı Ahmed İhsan’dan arkeolog-casus Gertrude Bell’e, Bavyera Prensi Rupprecht’ten Şair Nigâr’a, ressam, yazar, diplomat, arkeolog otuzun üzerindeki kişinin hikâyesinin yer aldığı sergi, defterde yer alan kişilerin birbiriyle bağlantısını ortaya çıkarmak için yürütülen titiz çalışmaları da gözler önüne seriyor.

Defterin sayfalarında adı geçen her kişinin kimliğini, mesleğini, hayat hikâyesini, Nazlı Hamdi ve ailesiyle olan ilişkisini ortaya çıkararak bundan yaklaşık yüz yıl önce Osman Hamdi Bey’in dâhil olduğu sosyal ve entelektüel çevreyi canlandırmayı amaçlayan sergi, defterde adı geçen kişileri, bu kişilere ayrılan vitrin ve panolarda yer alan bilgi, belge, görüntü ve objelerle tanıtıyor. Sergi, bir Osmanlı entelektüelinin çevresinin canlandırılması çabasının yanında, tek bir belgenin nereye kadar çekilebileceğini, nerelerde tıkanacağını sınamaya çalışan bir tarih denemesi olma özelliği taşıyor. Sergide, ‘Nazlı ve ailesi’, ‘Eskihisar’da bulunan yazlık ve bahçedeki dost ziyaretleri’ ve ‘1909 sonbaharında Münih ve Paris’e yapılan yolculuk’ başlıklarında 3 tema yer alıyor.

Osman Hamdi Bey ile Fransız karısı Marie/Naile Hanım’ın en küçük çocukları olan Nazlı Hamdi’nin, çocukluk ve gençlik yıllarını samimi bir aile ortamında geçirdiği biliniyor. Osman Hamdi’nin elli bir yaşında sahip olduğu kızına çok bağlı olduğu, yapmış olduğu portrelerinden ve bugüne kadar gelmiş çok sayıdaki fotoğraflarından anlaşılıyor. Sergide, Nazlı Hamdi’nin gençlik yıllarının ve ailenin Eskihisar günlerinin yanı sıra, Osman Hamdi Bey’in son Avrupa seyahati olan Münih ve Paris yolculuğu hakkında da detaylı bilgi sunuluyor.

Almanca, Fransızca ve Arap harfleriyle yazıların yanı sıra çivi yazısıyla da notlar yer alan defteri, sayfa sayfa incelemeyi uygun kılmak amacıyla galeride bulunan iPad’lere aktarıldı.

Ayrıca, Edhem Eldem’in yazdığı ve sergiyle aynı adı taşıyan kitap, Homer Kitabevi’nden yayımlandı. Sergi ve kitapta yer alan belgeler, defterde imzası bulunan kişileri incelemenin yanında, Hamdi ailesinin yaşam tarzı hakkında da ipuçları veriyor. Aynı zamanda, 1893-1958 yılları arasında yaşamış Nazlı Hamdi’nin, Batılılaşmış bir aile ve seçkin bir çevrede yetişmiş bir kadın olarak, geç Osmanlı döneminden Türkiye Cumhuriyeti’ne uzanan yaşam öyküsünü inceliyor.