Scroll Top

Beatrice Spampinato

Beatrice Spampinato
Ca’ Foscari University of Venice
Ani Şehir Surlarındaki Oyma Taşlar: Ermeni Başkentini Anadolu Görsel Bağlamında Okumak

Ermeni Bagratlı hanedanı onuncu yüzyılda Ortaçağ kenti Ani’yi (günümüz Türkiyesi Kars şehri) kurmuştur. Sonraki üç yüzyıl boyunca Ani, Bizans, Selçuklu ve Gürcü hükümdarlarının eline geçmiştir.

Yazılı tarih ve epigrafik kaynaklar, ünlü İpek Yolu boyunca kültürlerin kesişme noktasındaki bu şehrin imgesini yeniden inşa etmemize yardımcı olurken, Ani’deki kamusal anıtların duvar yüzeylerindeki bezemeler, bölgedeki kültürlerin karmaşık tarihsel birlikteliğini yeniden inşa etmek için temel bir kaynak görevi görmektedir.

Armenologlar, bir yandan komşu görsel kültürlerle ilişkileri göz önünde bulundurarak araştırmalarını Ermeni sanat ve mimarlık tarihinin ötesine genişletme ihtiyacını giderek daha fazla hissetmektedirler; diğer taraftan, son dönemdeki literatürün de işaret ettiği gibi, Geç Ortaçağ Anadolu toplumlarını siyasi sınırların ötesine bakarak ve bölgenin çoklu coğrafyalarını göz önünde bulundurarak inceleme zamanının geldiğini düşünmektedirler.

Ani’nin kuzey surlarının bezeme programına odaklanan bu proje, bu kenti artık sadece Ermeni, Gürcü veya Türk tarihi ve sanatı çerçevesinde değil, Anadolulu bir çerçevede yeniden okumanın önemini göstermeyi amaçlamaktadır.