Votruba, Gregory

University of Oxford

Araştırma Konusu: Erken Ortaçağ’dan Keşifler Çağı’na Anadolu Yarımadası’nda Demir Gemi Çapası Tasarımı

Deniz arkeoloğu olan Dr. Votruba, doktora derecesini kısa süre önce Oxford Üniversitesi’nden aldı. Araştırmaları, deniz ticareti, insanların denizle etkileşimi ve sanayi öncesi denizcilik kültürlerine ait peyzajlar (kıyı yerleşmeleri, limanlar, kıyı jeomorfolojisi ve genel olarak antik denizcilik ekonomisi) gibi konulara odaklanmaktadır. Caesarea Maritima’daki Sebastos Limanı (İsrail) ile Liman Tepe/Klazomenai’nin Arkaik ve Klasik dönem limanında kazılar yapmıştır. Doktora araştırması için de Antikçağ’daki demir atma uygulamalarını ve demir çapaların gelişimini araştırdı. MS yaklaşık 1500 yılına kadar olan döneme ait yayımlanmış eski çapa buluntularından oluşan bir korpusun temellerini içeren bu çalışma, 360​​° Araştırma Grubu’ndan Osman Erkurt ile birlikte tamamlanan ve her türden tam ölçekli çapa rekonstrüksiyonlarına dayanan bir deney projesini kapsamaktadır. ANAMED bursiyeri olarak yaptığı araştırmada Dr. Votruba, Bizans devrinden Rönesans’a kadar olan dönemde Anadolu Yarımadası’nı çevreleyen denizlerdeki demir çapa tasarımlarını inceliyor. Söz konusu bölge ve zaman dilimi büyük sosyal ve teknolojik değişimlere sahne olmuş ve bu dönüşümler belki de demir çapa tasarımlarına da yansımıştı. Başka ayırt edici özellikleri bir yana, çapaların formu genel olarak “T” benzeri haç biçimli bir şekilden “Y”ye ve nihayet yaygın olarak bilinen tasarıma dönüşmüştür. Bu biçimler için ortaya atılan çeşitli teoriler arasında, uzun mesafedeki yerlerle kurulan irtibat ve bunlardan gelen etkilerin yol açtığı çeşitlilik, gemi boyutu ve tasarımında meydana gelen değişimler, demirin işlenme sürecindeki teknolojik sınırlamalar ile ardından gelen devrim niteliğindeki ilerlemeler ve hatta çapa formuyla kutsiyet sembolizmi arasındaki olası bağlantılar yer alır.