Uçar, Meltem

Mersin Üniversitesi

Araştırma Konusu: Gaziantep’teki Tarihî Yeraltı Su Yapısının Anlaşılması, Korunması ve Tanıtımı İçin Bir Yönetim Planının Geliştirilmesi

Meltem Uçar, doktora derecesini 2007 yılında ODTÜ Mimarlık Bölümü, Restorasyon Programı’ndan aldı. Hâlen Mersin Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nde yardımcı doçent olarak görev yapmaktadır.

Uçar, ANAMED’deki araştırmasında, Gaziantep’te bulunan tarihî su sistemi üzerinde çalışıyor. Gaziantep’teki tarihî su temin sistemi, tüm yerleşmenin altına yayılmış büyük bir şebekeden oluşur. Sistemin ana birimi, livas olarak adlandırılan bir tüneldir; insan yapımı olan bu tüneller, yerçekimine dayanarak kendi kendine işleyen bir yapıya sahiptir. Livas sistemi, şehirdeki birçok cami, hamam, kastel ve çeşmenin yanı sıra evlerin kuyu ve havuzlarına da su sağlar. Sistemin varlığının şehrin erken dönemlerine kadar uzandığı ve yerleşmenin genişlemesine paralel olarak zamanla yapılan eklentilerle büyüdüğü açıktır. Gaziantep’teki livas sistemi, qanat sistemine olan benzerliğiyle, yaklaşık 2500 veya 3000 yıl önce İran’da ortaya çıktığı söylenen su kültürünün bir parçasıdır. Bununla birlikte, Gaziantep’teki su sistemi, kayda değer büyüklüğü ve içerdiği kastel yapıları gibi bazı benzersiz özelliklere de sahiptir; aynı zamanda yeraltı yapıları olan kasteller, livas seviyesine göre çeşitli derinliklerde yapılmıştır.

Uçar, çalışmasında, Gaziantep’teki bu tarihî su sisteminin korunması ve tanıtılması amacıyla bir yönetim planı geliştirmeyi hedefliyor. Ayrıca, böylesine karmaşık bir kültürel miras varlığının korunması için gereken tüm bileşenleri belirlemeyi ve bu sayede konunun gerek mimari, arkeolojik ve sosyokültürel gerekse de mühendislikle ilgili tüm boyutlarını irdelemeyi amaçlıyor.