Morita, Madoka

University of Tokyo

Araştırma Konusu: “Ahalinin Huzuru” ile Kamu Nizamı Arasında: İstanbul’da Mahalleler ve Şehir İdaresi (1730-54)

Madoka Morita, Tokyo Üniversitesi’nde doktora adayıdır. On sekizinci yüzyıl İstanbul’unda mahallelerin sosyal ve idari işlevlerini inceleyen tezi, isyanların ardından meydana gelen toplumsal kargaşanın yönetim için büyük bir tehdit hâline geldiği I. Mahmud dönemine (1730-54) odaklanıyor. Morita tezinde mahallelerin dinamik yapısını başlı başına konu olarak alıyor ve “ahalinin huzurunun” çeşitli ilişkiler yoluyla müzakere edildiği, bu ilişkilerin de kamu düzeninin ya sürdürülmesine ya da bozulmasına yol açtığı mahalle ortamını araştırıyor. Başta İstanbul’un kadı sicilleri olmak üzere çeşitli Osmanlı arşiv belgeleri ve vakayinameleri ile İngiliz ve Fransız elçilerinin raporları gibi kaynaklara dayanarak yaptığı ampirik analizleri esas alarak mahallelerin şehir yönetiminde nasıl merkezi bir rol oynadığını tartışıyor; bu konuda devlet idaresinin büyük ölçüde onlara bel bağladığını, bunun da o dönemde devlet ile tebaası arasındaki ilişkilerin bir yansıması olduğunu belirtiyor. Morita’nın projesi, yalnızca Osmanlı başkentindeki mahallelerin nasıl ortamlar olduğunu ayrıntılı olarak anlatmasıyla değil, aynı zamanda mahalle topluluklarının toplumsal kontrol birimleri olarak sağlam bir yer edinmelerini on sekizinci ve on dokuzuncu yüzyılların siyasi ve sosyal geçiş süreçleri içerisine yerleştirmesiyle de literatüre katkı sağlamayı amaçlamaktadır.