Coates-Stephens, Robert

British School, Roma

Araştırma Konusu: Erken Ortaçağ’da Roma ve Konstantinopolis’teki Heykel Peyzajları Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme

Robert Coates-Stephens 2002’den beri Cary bursiyeri olduğu Roma’daki British School’da antik şehrin topografya ve arkeolojisi üzerine lisans ve yüksek lisans derslerini yönetmektedir. ANAMED’de gerçekleştireceği projenin geniş kapsamlı amacı, Klasik Çağ sonrası şehir ortamında sergilenen antik heykellerin nasıl algılandığına dair kayıtları inceleyerek Antikçağ sanatının Ortaçağ muhayyilesi üzerindeki etkisini anlamaktır. 6. ila 12. yüzyıllar arasındaki dönemde Akdeniz çevresinde neredeyse hiç serbest heykel üretilmezken antik şehirler hâlâ Antikçağ heykelleriyle doluydu. Bu kentlerin sakinleri yitip gitmiş bir kültürün hayaletleri olan bu heykelleri acaba nasıl karşılamaktaydı? Bu soruya ancak hem söz konusu döneme ait metinlerin hem de heykellerin günümüze ulaşmış olduğu Roma ve Konstantinopolis bağlamında kesin bir cevap arayabiliriz ve yalnızca karşılaştırmalı bir yaklaşımla aydınlatıcı bağlantılara ve beklenmedik çağrışımlara ulaşabiliriz. 1411’den beri böyle bir işe girişen olmamıştır; o tarihte, Bizans’ın son büyük hatibi olan Manuel Chrysoloras, Roma hâlâ pek çok heykelle süslü olduğu hâlde Konstantinopolis’te neden o kadar az sayıda heykelin kalmış olduğunu kederli bir dille açıklamaya çalışmıştı. Coates-Stephens’ın İstanbul’da gerçekleştireceği ve “Çevre ve Toplum” araştırma temasıyla ilintili olan projesi, Antikçağ heykelleri ve Ortaçağ imgelemi üzerine bir monografiyi tamamlamasının yanı sıra, Konstantinopolis-İstanbul’daki heykel dünyasının sonraki yaşamına yönelik derinlemesine bir araştırmaya başlamasına da olanak sağlayacaktır; böylece, Eski Roma ile Yeni Roma’da heykellerin ve yerlerin değişen topografik çağrışımları çağdaş algılanış biçimleri üzerinden incelenebilecektir.